Rano otkrivanje karcinoma dojke
Šta je karcinom dojke i koliko se često javlja?
Karcinom dojke je najčešći maligni tumor kod žena i najčešći uzrok smrti žena u zapadnom svetu. Rak dojke čini između 20 i 25 % svih slučajeva malignih solidnih tumora ili između 15 i 20 % svih smrtnih ishoda zbog raka.
Smrtnost od raka dojke u Evropskoj uniji godišnje iznosi oko 58 000 žena. Procenjuje se da se svake godine dijagnostikuje novih 135 000 bolesnica.
Standardizovana incidenca se kreće od 39 na 100 000 u Španiji do 75 na 100 000 u Irskoj. Mortalitet varira od zemlje do zemlje. Mediteranske i istočne zemlje imaju manju incidencu raka dojke od zapadnih zemalja. Incidenca raka dojke je u porastu.
Broj novoobolelih žena od raka dojke na području Srbije godišnje iznosi između 2 500 i 2 800. Broj umrlih od raka dojke je između 1 200 i 1 300 žena godišnje.
Koji su faktori rizika za karcinom dojke?
Najčešći faktori rizika su:
– pozitivna porodična anamneza
– rana prva menstruacija
– benigna patologija dojke
– nerađanje i malobrojno rađanje
– kasna prva trudnoća
– kasna menopauza
Kako da prepoznamo karcinom dojke?
Obratite pažnju na sledeće promene:
– uvlačenje bradavica i/ili areola bradavice
– pojačano perutanje ili malinast izgled kože bradavice
– zaravnjenost kože dojke, njena namreškanost ili uvlačenje izvan areola i bradavice što se jasnije vidi podizanjem ruku
– otok kože dojke sa izgledom pomarandžine kore udruženim sa rumenilom dojke ograničenim na određeni deo dojke
– čvorići u koži i potkožnom tkivu, satelitski čvorići, ulceracije kože
– obilna sekrecija iz dojke
– izražena bolna osetljivost
Uznapredovale forme karcinoma dojke sa ranjavim, inficiranim površinama, koje imaju težak zadah, krvare kapilarno ili iz izmenjenih krvnih sudova uz uvećane limfne čvorove na vratu.
Ukoliko prepoznate neku od navedenih promena obratite se doktoru.
Da li muškarci obolevaju od karcinoma dojke?
Muškarci obolevaju 100 puta ređe od raka dojke u poređenju sa ženama. Karcinom dojke kod muškarca čini svega 0,7 % svih malignih tumora u muškoj populaciji.
Kada se najčešće javlja kod muškaraca i kako ga prepoznati?
Bolest se retko javlja pre 40 godine.
Obratite pažnju na sledeće promene:
– tvrdina u dojci
– uvlačenje bradavice
Koje medicinske procedure obuhvata kompletan pregled dojke?
Kompletan pregled dojke obuhvata:
– klinički pregled dojki – podrazumeva pregled dojki u stojećem i ležećem stavu, po utvrđenom redosledu i pregled okolnih struktura
– ultrazvuk dojki – se rutinski radi kod žena nakon 35. godine, ako ne postoje indikacije i pre tog perioda
– mamografiju
– tumor markeri – su specfične analize vezane za pojedine vrste karcinoma i od velike su pomoći u dijagnostici
– laboratorijske analize – pružaju uvid u opšte stanje pacijenta, a mogu uputiti i na poremećaj pojedinih organa i sistema
– edukaciju i savetovalište – gde se pacijent informiše o bolesti, faktorima rizika, prevenciji, dijagnostičkim procedurama i mogućnostima lečenja.
Da li postoji prevencija karcinoma dojke?
Redovna samokontrola dojki jednom mesečno, nakon ciklusa i redovni ginekološki pregledi, najmanje jednom godišnje, omogućavaju rano otkrivanje karcinoma dojke.
Ukoliko se otkrije na vreme, karcinom dojke je izlečiva bolest!